ساخت در خیابان چهارباغ

نظام کاشت: تعداد چهار ردیف درخت و از نوع چنار یک مسئله مشترک مطرح شده بین اکثر سیاحانی بوده که در دوره قاجار از اصفهان دیدن کرده­اند(دیولافوا، 1371، 499، نوردن، 1365، 117، هولستر[1]، 1355، 78). سیاحانی که در دورة صفویه به اصفهان آمدند، تعداد ردیف درخت چنار برای خیابان چهارباغ اصفهان را دو ردیف بیان داشته­اند(کمپفر، 1363، 196 و جملی کارری[2]، 1348، 67). اکثر سیاحان برای این خیابان درخت چنار را برشمردند، تنها در تاریخ عالم آرای عباسی از درختان سرو و چنار و کاج و عرعر نام برده شده است(ترکمان، 1350، 545).

گونه­شناسی باغ­های خیابان چهارباغ اصفهان و باغ­هایی در امتداد آن این تصور وجود دارد که هنگام ساخت، درختانی هم­چون چنار، سرو، کاج و عرعر بوده، ولی پس از مدتی جای خود را فقط به درختان چنار داده­اند یا تعداد این درختان به قدری ناچیز بوده که جلب توجه نمی­کرده و پس از مدتی به طور خاص در دوره قاجار اثری از این درختان دیده نشده است. هم­چنین برخی از سیاحان از وجود باغچه­های گل یاد کرده­اند(دلاواله، 1348، 39 و شاردن، 1375، 121).

نظام آب: گزارش سیاح فرانسوی، شاردن در مورد معماری آب چهارباغ اصفهان، مفصل­ترین گزارشی است که از دوران صفویه ارایه شده است. وی تعداد حوض­های خیابان را هفت عدد دانسته(شاردن، 1375، 120)، ولی فاصله بین این حوض­ها را ذکر نکرده، اما در معرفی هر حوض از کوچه­ها و باغ­های اطراف آن نام برده است. در تاریخ عالم آرای عباسی علاوه بر نهر وسط، از جوی آب در دو طرف خیابان نام برده شده است(ترکمان، 1350، 545). اکثر جهانگردان به نهر وسط خیابان چهارباغ اشاره کرده­اند. هم­چنین سیاحان به وجود حوض­هایی در عمارت سردر اشاره داشته­اند. دلاواله اشاره می­کند که «این حوض­ها، فواره­های بسیار زیبایی دارند و از طریق جویبارهای سنگی منشعب از نهر بزرگ خیابان تغذیه می­شوند(دلاواله، 1348، 474).

نظام ساخت: در گزارش­های دلاواله و شاردن، رعایت قرینه­سازی در دو سمت خیابان، با قرارگیری سردرها، آمده است(دلاواله، 1348، 40، شاردن، 1375، 119).

موضوع پایان نامه معماری

---

[1] - Holtzer

[2] - Gemlli Careri

فرم شهری و فعالیت فیزیکی

رابطه فرم شهری، فعالیت فیزیکی و سلامت یکی از مباحثی است که اخیراً در کشورهای مختلف مطرح شده است. امروزه تحقیقات زیادی با محوریت تاثیر طراحی شهری روی سلامت و کیفیت زندگی طرح شده است که فرم شهری چگونه روی سلامت و فعالیت فیزیکی افراد تاثیر دارد. موسسات فراوانی از جمله RGMS اعتقاد دارند که هدف سلامت عمومی ارتقای محیط طبیعی، ساختمان­ها، فضای شهری سرزنده و غیره است. الگوی توسعه و بازطراحی نواحی شهری باید طوری باشد که وابستگی به اتومبیل و حمل و نقل را کمتر کند و انگیزش لازم برای پیاده روی را بوجود بیاورد. البته مشکلات ناشی از آلودگی هوا در شهرهای بزرگ عاملی موثر برای کاهش این میزان می­تواند باشد . تحقیقات اخیر نشان می­دهد که عناصر طراحی شهری روی میزان پیاده روی افراد می­تواند از طریق فشردگی محلات با بلوک­بندی­های کوچک، فضاهای سبز محلی، پیاده­روهای عریض، عناصر بصری جذاب، کاربری­های مختلط و کاهش فاصله محل کار و مراکز خرید تأثیر گذار باشد (Ewing et al, 2003). به طور کلی فاکتورهای محیطی یکی از عامل­های اصلی برای تغییر نگرش و ترغیب افراد از کم تحرکی و وابستگی به اتومبیل به پیاده­روی و فعالیت فیزیکی شناخته می­شوند. فرم شهر بزرگ­ترین مقیاس طراحی است که شامل هر عنصری از ساختمان­ها تا حمل و نقل می­شود. شواهد کافی وجود دارد که طراحی شهری تأثیر مهمی در سلامت عمومی دارد (Design Community& Environment, 2006). فرم­های ساختمانی، الگوهای کاربری و حمل و نقل و همچنین سازماندهی کلی مکان­ها راهکارهای موثری در این زمینه می­باشند. جایی که مردم زندگی می­کنند، جایی که آن­ها کار می­کنند، چگونه آلودگی ایجاد می­کنند، آن­ها با چه نوع خطرات محیطی رو به رو هستند و سؤالاتی دیگر که مستقیماً به طراحی محله مربوط می­شوند (Frank et al. 2003). طراحی شهری خوب می­تواند نقشی مهمی در تغییر دادن شرایط روحی و فیزیکی افراد داشته باشد و روی رفتار افراد تأثیر گذارد که این امر متعاقباً به طور مستقیم با سلامت عمومی ارتباط پیدا می کند (بحرینی و خسروی ،1389). در شهرهایی که فرم شهری فشرده­ای ندارند مردم به اتومبیل وابسته­اند و همین امر هم به آلودگی هوا و هم افزایش وزن و چاقی افراد کمک می‌کند و بدنبال آن بیماری­های قلبی عروقی و میزان مرگ و میر افزایش پیدا می­کند (Frumkin, 2005).

اوینگ  و همکاران (2013)، در مطالعه­ای نشان دادند که ساکنین نواحی متراکم درون شهری BMI مناسب­تری از افرادی که در مناطق شهری پراکنده زندگی می­کنند دارند که این به علت تفاوت میزان پیاده­روی افراد می­باشد. همچنین آن­ها تأکید داشتند که فرم شهری روی چهار گونه فعالیت فیزیکی ناشی از گذران اوقات فراغت، جابه جایی و حمل و نقل، اشتغال و سکونت تأثیر گذار است که بدین طریق به طور مستقیم با چاقی و اضافه وزن و همچنین بیماری­های قلبی و عروقی ارتباط پیدا می­کند. مهم­ترین عامل برای این موضوع مطابق 2 نمونه محله انتخاب شده در سانفرانسیسکو، تراکم و اختلاط کاربری­ها در مقیاس محلی است. طبق این مطالعه هرچه محله متراکم­تر و کاربری­های مقیاس محلی (تجاری، فضای سبز) و شبکه­های رفت آمدی شرایط کالبدی مناسبی داشته باشند مردم به فعالیت فیزیکی و پیاده­روی ترغیب می­شوند (Handy , 1996).

انجام پایان نامه برنامه ریزی شهری

انجام پایان نامه شهرسازی

رابطه بین مورفولوژی شهری و سلامت

مرکز کنترل بیماری آمریکا طی گزارشی که در سال 1996 منتشر کرد که افرادی که فعالیت فیزیکی مستمری دارند احتمال خطر ابتلا به بیماری­های قلبی عروقی و دیابتی و غیره برای آن­ها کمتر است. همچنین محققین در این سازمان دریافتند که فعالیت فیزیکی می­تواند در کاهش استرس، اضطراب بهبود شرایط موثر باشد. این امر تا حدودی برای همه ما نیز صادق است زیرا زمانی که به لحاظ روحی وضعیت مناسبی نداریم بدنبال این هستیم تا پیاده روی کنیم و به اصطلاح از خانه بیرون بزنیم (Centers for  Disease Control and Prevention, 1996) تا اینجا موضوعات مطرح شده مزایای فعالیت فیزیکی را نشان می دهند واینکه سلامتی ناشی از فعالیت فیزیکی به تمام انرژی که در طول هفته مصرف می کند بستگی دارد. طبق تحقیق سازمان قلب و انجمنطب ورزش آمریکا برای نگه داشتن بدن درمحدود سلامت، افراد نیاز به 500 تا1000 دقیقه در هفته دارند ( William et al. 2007). برای ارتقای سلامت جسمی تمام افراد سن 18 تا 65 سال میزان 30 دقیقه فعالیت فیزیکی کم فشار در پنج روز هفته یا حداقل 20 دقیقه فعالیت فیزیکی پرفشار در سه روز هفته مناسب است (William et al. 2007). محققان بر این باورند که فعالیت فیزیکی هر دفعه باید حداقل 10 دقیقه به طول بیانجامد .( PAGA, 2008) چرا که رابطه بین فعالیت فیزیکی و سلامتی موجب تناسب اندام افراد، کاهش خطر ابتلا به بیماری و فواید دیگری می­شود.

انجام پایان نامه شهرسازی

انجام پایان نامه برنامه ریزی شهری

مکتب موروفولوژی شهری

مقایسه تطبیقی انگاره­های اصلی در سه مکتب موروفولوژی شهری

مکتب	مکتب بریتانیایی	مکتب ایتالیایی	مکتب فرانسوی
خاستگاه	مورفوژنتیک آلمانی	مطالعات گونه شناسی	مکتب ایتالیایی، اندیشه های لوفور، بودون
واحد تحلیلی	واحد نقشه	عنصر یا سلول ابتدایی	جزیره
وجه نظر	وضع موجود با تأکید بر فرآیندهای تغییر	وضع موجود با مروری بر گذشته بدون توجه به فرآیندها و روند های تغییر	توسعه­ی گونه ای از طراحی انتقادی برای دستیابی به تأثیرات نظریه های طراحی در ساخت شهر
لایه های مطالعه	نقشه شهر(خیابا نها و نظام آن ها، قطعات زمین و نحوه تجمع آ نها در بلوک و طرح بلوک ها)، فرم ساختما نها و کاربری	عناصر(ساختمان ها)، ساخت عناصر(نسج شهری) و سیستم ساخت ها و ارگانیسم سیستم ها (مناطق یا نواحی شهری)	افزودن عناصر بصری (مطالعات سه بعدی منظر شهری) و عناصر ادراکی (ادراک ساکنان و بهره وران) به مکتب ایتالیایی
هدف مطالعه	اهداف توصیفی-تبیینی	اهداف تجویزی	بررسی تأثیر نظریه­ های طراحی گذشته در ساخت شهرها
بنیان گذاران و صاحب نظران	کانزن، وایت هند، لارکهام	موراتوری، کانیگیا	پنره، کستکس
پایگاه های آکادمیک	بیرمنگام	موسسه ملی آسیکورازیونی(INA)، دانشگاه رم و گروه فلورنتین	مدرسه ملی معماری ورسای

مأخذ: (نگارنده)

 

انجام پایان نامه برنامه ریزی شهری

مورفولوژی 

مورفوژنتیک به معنی مطالعه فرایندهایی است که به شکل­گیری و تغییر شکل محیط مصنوع منجر می­شوند (Moudon,1992). این رویکرد بر فرایند تحولی ساخت شهر به گونه­ای که بر طرح خیابان، مرزهای قطعات زمین و ساختارها تاثیر می­گذارد، توجه دارد. نظریه مورفوژنتیک تلاش دارد فرایند تاریخی توسعه فرم شهر و پیامده­ای فضایی آن را توصیف کند و نیروهای اجتماعی و نهادهایی را معرفی می­کند که به محیط شکل می­دهند (Rofé,1995).

• مورفولوژی شهری بررسی نظام مند فرم، شکل، نقشه، ساختار و کارکردهای بافت مصنوع شهرها، و منشاء و شیوه تکامل این بافت ها در طول زمان است (مدنی پور،1379).
• مورفولوژی به معنای «طرح ها، ساختمان ها، کاربری، خیابان ها، نقشه ها و چشم انداز های شهری» است (مدنی پور،1379).
• مورفولوژی شهری اصطلاحی است که به عنوان شمار مختلفی از انواع تحقیق به کار گرفته می شود که تمامی آنها بر روی فرم فیزیکی مناطق شهری متمرکزند(whitehand,2007).
• مورفولوژی شهری مطالعه طرح ترکیب فرم و فضای شهری است که به طراحان شهری کمک می کند تا با الگوهای محلی توسعه و روندهای تغییر آشنا شوند (Carmona et al,2003).
• مورفولوژی شهری مطالعه ی فرم شهرها در طول زمان است (Scheer,2002).
• مورفولوژی شهری چگونگی برپایی^[1]  ، برافراشتگی^[2]  و گشوده شدن^[3]  عناصر سکونتگاهی را تحلیل می کند به معنی تعامل فضایی با محیط یا همان رابطه ی درون و برون است (Shulz,1979).
• مورفولوژی شهری به بیان ساده، مطالعه ی فرم شهرهاست مورفولوژیست های شهری درباره ی چیستی این رشته توافق دارند، امّا در این که فرم شهرها چگونه باید مطالعه شود اختلاف نظر هست (Gauthier & Gilliland,2006).
• مورفولوژی شهری«مطالعه­ی بافت فیزیکی (یا ساخته شده­ی) فرم شهر، و مردم و فرآیندهای شکل دهنده­ی شهر» (Jones & Larkham,1991).

بنابراین، مشاهده می شود که بیشترین تأکید تعاریف موجود، بر جنبه­های کالبدی و فرم و شکل شهر است که طراحان شهری می­توانند در شکل­دهی به آن مداخله نمایند. با این حال در برخی از تعاریف، به نیروهای اجتماعی و اقتصادی اشاره شده که درگذر زمان بر بافت­های شهری اثر می­گذارند.

پایان نامه جغرافیا و برنامه ریزی شهری

انجام پایان نامه

 

---

^[1] stand

^[2] rise

^[3] opening

مورفولوژی شهری

مورفولوژی شهری علمی است که بر اثرات ملموس نیروهای اجتماعی و اقتصادی متمرکز می شود و در این راستا به بررسی فرآیند شکل­گیری انگاره­ها و تمایلاتی می­پردازد که فرم و قالب شهرها را پایه ­ریزی می­کنند. ساختمان­ها، باغ­ها، خیابان­ها، پارک ها و مجسمه ها از عناصر مهم تحلیل های مورفولوژیک هستند، هر چند این عناصر در بسترزمان همواره در معرض تغییر و تحول می­باشند (Moudon,1997). به بیان دیگرکالبد شهر، اثر و ردپای تمایلات و فعالیت­های انسانی است. بنابراین، همان طور که فرم مصنوع را می توان مربوط به یک دوره تار یخی خاص دانست، می توان آن را حاصل فعالیت هایی دانست که در آن انجام می گیرد و برای جای دادن به آنها طراحی شده است . بافت یک شهر، نه فقط سند تار یخ ساخت آن، بلکه سند زندگی انسان هایی است که آن را ساخته­اند و در آن زیسته­اند. در طول حیات انسان ها و جوامع، فعالیت ها و نیازها ثابت باقی نمانده و تمایل به تغییر دارند و ا ین تغییر، زمینه رشد و دگرگونی کالبد شهر را فراهم می کند. شهر به عنوان یک کل (شامل ساختمان ها و ساکنان آن)یک فرایند است. تعاملی است میان انسان ها و محیطشان. در تلاش برای شناسایی شخصیت این فرایند ، مطالعه جنبه کالبدی آن مناسب ترین مبنایی است که می توان تصویر کلی شخصیت را بر آن بنا کرد. زیرا جوهر کالبدی و سازمان آن، محسوس ترین و پا یدارترین جنبه ها می باشند. تمایلات، فعالیت ها و واکنش های انسانی که بخشی از تعامل میان ساکن و سکونتگاه اند، نسبتاً نامحسوس و بی دوامند. کاربری ساختمان ها، بیش از ساختار آنها تغییر می کنند. جوهر کالبد ی و سازمان آن، از آن جا که محسوس­تر و ثابت­ترند، خاستگاه محکمی بر ای شروع فراهم می­کنند که می­توان دیگر جنبه­های نامحسوس­تر را به آن ارتباط داد (Kropf,1996).

انجام پایان نامه شهرسازی

انجام پایان نامه جغرافیا و برنامه ریزی شهری

لاگراند ویتس

لاگراند ویتس 3 که بعدها به مجسمه کالدر مشهور شد، یک فضای فعال در جهت بهبود زندگی روزمره و ارتقاء کیفیت محیط و شکل­گیری تعاملات اجتماعی است. این اثر، مجسمه­ای پایی به رنگ آجری اثر الکساندر کالدر 1است که در سال 1969 در میدان بزرگی در شهر گرند رپیدز پرده برداری شد و به این ترتیب داستان شهر گرند پیدز با ساخت مجسمه های پیاپی در مکان­های عمومی آغاز گشت. داستان این شهر همسویی توجه همگانی به هنر و تعهد دولتی نسبت به این توجه را نشان می دهد. بنا به رهنمودهای برنامه هنر در مکان های عمومی توسط ان ائی ای، تقاضای اولیه برای شرکت در سرمایه گذاری و انتخاب هنر همگانی، باید مستقیماً از جامعه حاصل شود. ان ائی ای چنین استدلال می کرد که مجسمه لاگراند ویتس نمونه بارز هنر عمومی است، چون اثر یک هنرمند مشهور ذهنیات جامعه را به شکل های گوناگون به خود مشغول می کند. طرفداران نوسازی شهری از آگاهی روزافزون همگانی و پشتوانه ای که برای تلاش های سازندگی آن ها ایجاد می کرد شادمان بودند؛ فعالان اجتماعی و رهبران فرهنگی میدان و مجسمه را به عنوان نقطه زورآزمایی و صحنه نمایشی برای برنامه ی تئاترهای هوای آزاد، بازار مکاره و کنسرت­های موسیقی در نظر گرفتند؛ حس مباهاتی که شهر در اثر تبلیغات فراوان کسب کرده بود، خشنود بودند. هنرمندان مقیم این جامعه آن را به صورت نمادین و به عنوان نشانه ای از رهایی از دیدگاه­های "اهالی محل" که از حیث زیبایی شناسی چندان پیشرفته نبود، در نظر می گرفتند. اگرچه همه از شایستگی های هنری این مجسمه اطمینان نداشتند، ولی این اثر تأثیر غریب و ماندگاری بر شعور همگان نهاد. این نکته ی چشمگیر که لاگراند ویتس تا به امروز از دست وحشیگری قوطی های رنگ اسپری که آماده بی حرمتی به سازه­های برجسته همگانی است، در امان مانده ، شاهدی است بر این مدعا. پس ا ز پیروزی لاگراند ویتس، طراحی نقش بام بنای شهر و ساختن مجسمه کوچکی، که تجربه­های هنری را برای نابینایان میسر می­ساخت به وی سپرده شد.

 

شکل (9-2)؛ لاگراند ویتس، مأخذ: (گوگل ایمیج)

 

در 18 سپتامبر 1974، مارک دی سوورو 1، موتو ویگت 2 را آفرید. دی سوورو تشخیص داده بود که تجربه شرکت مردم باید در اثرش جنبه ی مهمی داشته باشد، در نتیجه ایده ی تاب به نقشه اش اضافه شد. وی چرخ عظیم کامیونی را از ستون های فراز مجسمه­ای که طراحی کرده بود، آویخت و همین به مردم امکان می داد و حتی ترغیبشان می کرد که آزادانه روی سطح سخت تاب بخورند (مرشدی، مدیری؛ 1392: 69-70).

سفارش پایان نامه معماری

میدان تایمز

شهر باید میزبان رویدادها باشد، یعنی برای پذیرایی از مردمی که می­خواهند در فضای عمومی کاری انجام دهند آماده باشد. در این صورت فضاها باید انعطاف پذیر باشند. میدان تایمز مثالی خوب در زمینه­ی ترویج خلاقیت با استفاده از مشارکت هنرمندان و مردم در فضای شهری است. این میدان یکی از فضاهای عمومی بزرگ جهان است. یکی از کارهای که اخیراً در این فضا انجام شده، بستن خیابان و تبدیل آن به یک پارک عابر پیاده بوده است که شهروندان می­توانند در فضایی با مقیاس پیاده  روی صندلی­های سبز این میدان بنشینند و از این فضا لذت ببرند. در واقع می توان این میدان را به اتاقی برای برپا کردن هنرهای عمومی تشبیه کرد. هنرمندان می توانند کارهای هنری خود را در این فضای به شدت عمومی بسازند.

 

شکل (8-2)، میدان تایمز نیویورک؛ مأخذ: (گوگل ایمیج)

 

سفارش پایان نامه

انجام پایان نامه معماری

ائورورا، استرالیا

مجسمه ائورورا 1 اثر جفری بارتلت 2، چهارراهی پر رفت و آمد نزدیک منطقه داکلند 3 ملبورن قرار دارد، ترکیبی از منحنی­هایی است از جنس استیل که به سازه های مهندسی و توانایی و قدرت کارهای مکانیکی اشاره دارد .ائورورا، احساس صلابتی را که در نیرو و امکانات فناوری است، در کالبد مجسمه ای بیان می کند که اشکال شبکه مانند تورهای فلزی به کار رفته در آن یادآور سبدهای حمل کالا در کشتی است. تأثیر هیجان انگیز کار زمانی خود را نمایان می­کند که در شب قسمت داخلی بخش بالا روشن می­گردد و بدین طریق پاها کم تر دیده می­شود و به نظر می­رسد شبکه­ی توری درخشنده بر فراز خیابان غوطهور است. محل قرارگیری اثر در محدوده­ی تجاری ملبورن است و یا بدان معناست که حجم آن می­بایستی، علاوه بر سه جهت از بالای آپارتمان ما، حس پویایی خود را حفظ کند .عابران می­توانند از زیر یا میان اثر حرکت کنند. بارتلت برای تکمیل طراحی خود از مدل­های سه بعدی اتوکد استفاده می­کند. ائورورا، بر نفوذ و پتانسیل فناوری در طراحی پویا، نورپردازی و نیز ارتباط با آب نمای محوطه تأکید می­کند.

 

انجام پایان نامه

سفارش پایان نامه

شاخص های شهر خلاق از نظر فعالان

در کشورهای درحال توسعه ، همگامی‌ با‌ اقتصاد جهانی به طور معمول نیاز به رویکرد چندوجهی دارد. حفظ و جذب شهروندان‌ پویا‌، سرمایه گذاری و اشتغال، بهبود کیفیت‌ مکان‌ از‌ طریق سرمایه گذاری‌ در‌ زیرسـاخت هـا و امکانات در‌ محله‌ های کمتر توسعه یافته و یا در مناطق با تمرکز بالا، سبب حرکت به سمت‌ تحقق‌ شهر خلاق و پویا می گردد (١٨‌ :٢٠٠٤‌ ,Duxbury). مفهوم شهر خلاق را می توان رویکردی جایگزین برای احیای شهر و تفکری جایگزین برای نگاه به شهر دانست. نقطه کانونی شهر خلاق، فرهنگ، آموزش، جو یا فضای خلاقیت تشکیل می دهد که نقش مهمی در احیا و توسعه مجدد شهریایفا می کند. به عبارت دیگر شهر خلاق تغییر از تولید کارخانه ای به تولید فکری یا خلاق و دوری از رویکرد دولت محوریبه حکمروایی یا همکاری مابین دولت، شرکت ها و سازمان های مردم نهاد را در برنامه ریزی ها مطرح می کند (احدنژاد روشتی و بیگدلی، ۱۳۹۴).

 

 

 

جدول (2-5)، گونه های فضای عمومی برای ایجاد شهر خلاق

(ایراندوست، غلامی زارچی، 1394)

 

پایان نامه شهر خلاق

انجام پایان نامه